Wsparcie osób po amputacjach kończyn w powrocie do aktywności społecznej i zawodowej

Dzięki Fundacji Globalworth, która sfinansowała zakup ultrasonografu dla naszego Centrum, nasi specjaliści rozpoczęli pilotażowy projekt nieinwazyjnej ultrasonograficznej analizy tkanki blizny u osób po amputacji. Sprzęt pozwolił na wykonanie wstępnych badań, a następnie obiektywną ocenę morfologii blizny powstałej po amputacji kończyny dolnej na poziomie uda.

Grupą zaproszoną do udziału w badaniach były osoby po amputacji, które wymagały rehabilitacji, wsparcia dietetycznego i psychologicznego. Od początku realizacji projektu badania za pomocą ultrasonografu włączono w proces kompleksowej terapii osób po amputacji kończyn z całej Polski, które uczestniczą w tygodniowych turnusach rehabilitacyjnych w Centrum Znowu w Biegu.

Wyniki wyraźnie wskazały, że specyficzne zaburzenie procesu gojenia się blizn wymaga opracowania dodatkowych standardów postępowania fizjoterapeutycznego. Wczesne rozpoznanie blizny po amputacji za pomocą USG pozwoli na ustalenie odpowiedniej rehabilitacji, pomoże w zaplanowaniu leczenia i zdiagnozowaniu przyczyn dolegliwości bólowych, a następnie w wykonaniu właściwej protezy, co znacznie ułatwi naukę chodzenia, a tym samym powrót do sprawności fizycznej. 

„Wierzymy, że dzięki temu projektowi uda się ułatwić proces powrotu do zdrowia pacjentom po amputacjach. Właściwa rehabilitacja jest dla osoby po amputacji pierwszym krokiem w powrocie do sprawności fizycznej, życia zawodowego i społecznego. Wspieranie osób, których życie zostało na zawsze zmienione, jest wartością, którą cenimy w Fundacji Globalworth.”

Judyta Sawicka, członkini zarządu Fundacji Globalworth

Nieinwazyjna ocena ilościowa tkanki bliznowatej za pomocą ultradźwięków po amputacji jednej nogi powyżej kolana

W Polsce według statystyk Narodowego Funduszu Zdrowia rocznie wykonuje się około 30 tys. amputacji, a liczba ta wzrosła o 22,5% w latach 2014-2018. Skuteczne przywrócenie funkcji tkanek po operacji jest trudnym problemem klinicznym ze względu na patologiczny, bliznowaty sposób gojenia się kikuta. Obecnie nie ma standardowych terapii modulujących tworzenie się tkanki bliznowatej.

Celem było przeprowadzenie wstępnego badania w celu obiektywnej oceny morfologii blizny po jednostronnej amputacji kończyny dolnej na poziomie uda. Procedura badawcza obejmowała szczegółową ultrasonograficzną analizę objętości blizny (STV) oraz funkcji ślizgowej blizny w stosunku do otaczających ją tkanek miękkich.

Badanie pilotażowe: Pierwsze próby wykazały, że objętość tkanki bliznowatej (STV) była silnie skorelowana z ustalonymi parametrami końcowymi funkcji poślizgowej, w tym oporem poślizgowym. W zależności od cech fizycznych blizny mogą mieć głęboki wpływ na jakość życia pacjenta z funkcjonalnego, kosmetycznego lub psychologicznego punktu widzenia.

W najbliższych miesiącach planujemy zwiększyć liczbę respondentów. Uważamy, że byłoby istotne, aby specjalista medycyny fizykalnej i rehabilitacyjnej ocenił za pomocą obrazowania ultrasonograficznego każdy kikut po amputacji. Ta ocena może pomóc w zaplanowaniu leczenia i zdiagnozowaniu prawdziwego generatora bólu u tych pacjentów.

Rezultaty

„Szczerze wierzę, że dzięki temu projektowi badanie USG będzie coraz częściej wykorzystywane jako złoty standard oceny pacjenta po amputacji. Mam nadzieję, że wyznaczymy standardy, które zmienią jakość opieki nad pacjentami i przyspieszą ich powrót do codziennej pracy.”

dr Agnieszka Wnuk-Scardaccione, Kierownik Zespołu Fizjoterapeutów w Centrum Rehabilitacji Znowu w Biegu

Diagnostyka blizn po amputacjach

Po powrocie ze szpitala osoby po amputacji pozostają bez opieki psychologicznej i rehabilitacyjnej, nie mówiąc już o prawidłowym odżywianiu po utracie kończyny (odpowiednia zbilansowana dieta sprzyjająca szybszej rehabilitacji i nauce chodzenia). Z doświadczenia wiemy, że sam strach przed przeżyciem trudnej sytuacji bardzo utrudnia wyzdrowienie tych osób, a także powrót do życia zawodowego i społecznego przed amputacją. Projekt był odpowiedzią na oczekiwania osób po amputacji, które dopiero rozpoczynają swoją podróż do życia przed amputacją.

Rosnąca liczba osób po amputacji wymaga od personelu medycznego i zespołu naukowców poszukiwania i rozwijania skutecznych technik terapeutycznych. Wyniki tego projektu jednoznacznie wskazały, że specyficzne zaburzenie procesu gojenia blizn wymaga opracowania dodatkowych standardów leczenia fizjoterapeutycznego. Projekt pozwolił na opracowanie i przedstawienie podstawowych i niezbędnych informacji, które mogą być wykorzystane w przyszłych projektach do badania wpływu działań terapeutycznych na parametry blizny po amputacji. Dodatkowo wczesna diagnoza blizny (badanie USG) pozwala na ustalenie odpowiedniej rehabilitacji, wykonanie prawidłowego zębodołu, co znacznie ułatwi naukę chodzenia na protezie i tym samym powrót do sprawności.