OD STRATY DO NOWEGO ŻYCIA
Amputacja to zabieg polegający na odjęciu części kończyny na skutek urazu, choroby układu krwionośnego lub nowotworu kości. Jest to sytuacja, która radykalnie zmienia styl życia, jaki do tej pory znasz. Bardzo wiele jednak zależy od wczesnego okresu po amputacji i od czasu, który minie zanim będziesz „znowu w biegu” życia.
ZADBAJ O SIEBIE!
Pilnuj, by regularnie zmieniano Ci opatrunek. Jeśli nie ma co do tego przeciwwskazań – jak najszybciej rozpocznij bandażowanie kształtujące kikut. Pozycje ułożeniowe są bardzo ważne, aby nie doszło do przykurczów w stawach. Poproś o radę, jak poprawnie wykonywać obie te czynności.
Gojenie uzależnione jest od wielu czynników takich jak: dieta, niepalenie papierosów, rodzaj amputacji, obecności w ranie bakterii, wiek, wrodzone zdolności regeneracyjne. Pamiętaj – wszystko ma znaczenie – warto więc wesprzeć Twoje ciało i psychikę, jak tylko się da!
REHABILITACJA
Ćwiczenia nieamputowanej nogi oraz aktywizacja nogi amputowanej to etap, który powinieneś rozpocząć jeszcze w trakcie pobytu w szpitalu. Pod okiem fizjoterapeuty wykonuj ćwiczenia oddechowe i przeciwzakrzepowe. Przećwicz wszystkie czynności, które są niezbędne do samodzielnego funkcjonowania (np. siadanie, wstawanie, chodzenie po schodach). Rehabilitacja może także zmniejszyć ewentualne bóle fantomowe, których możesz doświadczyć, wzmocni mięśnie głębokie brzucha i tułowia, co ułatwi aktywność dnia codziennego.
Regularne ćwiczenia są najważniejsze!
BÓLE FANTOMOWE
Po amputacji mogą pojawić się nieprzyjemne odczucia i wrażenia fantomowe (takie jak: czucie kończyny, której już nie ma, drętwienie, palenie, pieczenie, kłucie). Nie bój się – jest to normalne zjawisko, które z czasem powinno ustąpić. Jeśli jednak ból jest silny i trwa przez dłuższy czas, poinformuj o tym lekarza lub fizjoterapeutę. Współczesne metody terapii wykraczają poza leczenie farmakologiczne, oferując np. nieinwazyjną terapię lustrzaną.
PROTEZOWANIE
Zapoznaj się z ofertą różnych zakładów protetycznych w Twojej okolicy. Nie spiesz się z decyzją. Nie bój się zadawać pytań o wszystko, co Cię interesuje. Wybór odpowiedniej protezy będzie zależał od Twojej codziennej aktywności, stanu zdrowia i możliwości finansowych. Proces protezowania jest długi, wymaga równoległej rehabilitacji, odpowiedniej nauki chodu i Twojego zaangażowania.
SZUKAJ WSPARCIA
Proteza to specjalistyczny sprzęt, który nie jest tani – dlatego warto zwrócić się o wsparcie do instytucji państwowych oraz organizacji pozarządowych. Aby uzyskać jakąkolwiek pomoc pierwszym krokiem powinno być udanie się do jednego z Powiatowych Zespołów do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności. Aktualnie najwyższe dofinansowanie można uzyskać w ramach programu „Aktywny Samorząd” koordynowanego przez jednostkę PFRON. W zależności od poziomu amputacji można otrzymać różną pomoc finansową. Dokładnych informacji na ten temat szukaj na stronie internetowej www.pfron.org.pl lub w oddziałach tej instytucji (np. MOPS lub PCPR). W przypadku NFZ poszkodowanym należy się dofinansowanie do zakupu protezy na podstawie wniosku wypełnionego przez lekarza.
Poszukaj też fundacji i stowarzyszeń, które mogą rozpocząć zbiórkę „1%” na Twoją rzecz oraz mogą przekazać Ci środki na zakup protezy lub aktywną rehabilitację. Popularne są zbiórki publiczne (tzw. crowdfunding) na portalach takich jak siepomaga.pl czy polakpotrafi.pl.
CIERPLIWOŚCI!
Czas od amputacji do powrotu do codziennej aktywności jest trudny. Możesz czuć się smutny, przygnębiony, a nawet zły z powodu utraconej sprawności. Rozmowa z psychologiem pomoże Ci przepracować negatywne emocje i zaakceptować stratę. W tej sytuacji również nie bój się prosić o pomoc. Twoja psychika jest tak samo ważna jak Twoje ciało.
TWOJA AKTYWNOŚĆ
Pod tym pojęciem kryje się wszystko, co jest dla Ciebie ważne. Jeśli przed amputacją byłeś dobrym dziadkiem i aktywnie spędzałeś czas z wnukami – to Twoim celem może być powrót do tej aktywności. Jeśli byłeś aktywny zawodowo – to Twoim celem może być powrót do pracy, nawet jeśli oznaczałoby to przekwalifikowanie Twoich umiejętności zawodowych. Jeśli uprawiałeś jakiś sport – to Twoim celem może być odnalezienie odpowiednika w adaptowanych sportach dla osób po amputacjach.