Od kilku lat fizjoterapeuta to modne słowo. Powoli rośnie świadomość, że jest to zawód medyczny, który jest ściśle związany z przywracaniem pacjentom pełnej możliwej sprawności. Czym zajmuje się fizjoterapeuta? Komu może pomóc? Jakie ma sposoby działania? Jeśli nie jesteś pewien odpowiedzi, lub umiesz powiedzieć tylko kilka pojedynczych słów – ten artykuł jest dla Ciebie.
Zawód: Fizjoterapeuta
Od kilku lat dzięki ustawie o zawodzie fizjoterapeuty, każdy kto ukończył pięcioletnie studia magisterskie na kierunku Fizjoterapii (zarówno na Uczelni Medycznej jak i Wychowania Fizycznego) uzyskuje prawo wykonywania zawodu. Planowane jest dodatkowe wprowadzenie egzaminów państwowych, przypominających te które zdają lekarze. Odgórne sprawdzanie wiedzy sprawia, że w tym wypadku „papier” musi potwierdzać pewne podstawowe kompetencje. Wszystko w imię bezpieczeństwa pacjenta.
Fizjoterapia dzieli się na trzy duże dziedziny:
- fizykoterapię, która zajmuje się wykorzystaniem bodźców fizycznych w leczeniu pacjenta,
- kinezyterapię, czyli leczenie szeroko pojętym ruchem,
- masaż, w którym aktualnie zawierają się wszystkie działania manualne terapeuty na ciele pacjenta.
Odpowiadający na pytanie czym zajmuję się fizjoterapeuta, można więc ogólnie powiedzieć, że wykorzystuje wszystkie te trzy dziedziny, aby zmniejszyć ból, usprawnić pacjenta i poprawić jego codzienne funkcjonowanie. Fizjoterapia podąża ramię w ramię z medycyną, stąd wyróżnić możemy wiele jej specjalizacji, jak np. fizjoterapię sportową, ortopedyczną, neurologiczną, kardiologiczną, pulmonologiczną, uroginekologiczną, pediatryczną, geriatryczną i wiele innych. Pomoc w rękach fizjoterapeuty znajdzie więc każdy – od dzieci po seniorów.
Jak będzie wyglądać wizyta u fizjoterapeuty?
Bez dwóch zdań wizyta zawsze powinna zacząć się od zebrania pełnego wywiadu. Fizjoterapeuta zapyta o historię medyczną, dotychczasowe urazy, leczenie, choroby towarzyszące oraz dokładnie wypyta o dolegliwość, z którą przychodzimy. Jeśli mamy jakieś badania obrazowe – dobrze je ze sobą zabrać, ale jeśli ich nie mamy, to wcale nie oznacza, że będą konieczne. Jeśli Fizjoterapeuta będzie miał wątpliwości – na pewno zleci dodatkowe badanie.
Po rozmowie zostaniemy poproszeni o wykonanie samodzielnie ruchów czynnych. Być może niektóre z nich będą limitowane bólem, ale jest to konieczne w zrozumieniu pełnego obrazu dolegliwości, z którymi przychodzi pacjent. Następnie terapeuta sam sprawdzi ruchomość w wybranych stawach, jeśli jest to dla niego konieczne z punktu widzenia planowanej terapii.
W zależności od specjalizacji część badania może obejmować dodatkowe testy uzupełniające.
Terapia manualna
Znaczna część fizjoterapeutów wykorzystuje swoje ręce w terapii pacjentów. To jakimi technikami pracuje terapeuta zależy od jego doświadczenia, fantazji i narzędzi, którymi się posługuje. Tymi narzędziami są różne formy masażu tkanek powierzchownych, głębokich, powięziowych, techniki stawowe, osteopatyczne i wiele innych. Nie bójmy się więc jeśli akurat przychodzimy z problemem w kolanie, a fizjoterapeuta zaczyna od dotykania naszego brzucha. Jest to jedno z możliwych podejść do rozwiązania problemu. Zawsze warto pytać terapeutę o to, co i dlaczego robi. W obowiązku fizjoterapeuty jest też prowadzenie dokumentacji medycznej, w której powinien zapisać wnioski z badania i zastosowane techniki.
Trening medyczny
Często pacjenci są zdziwieni, że fizjoterapeuta proponuje wykonywanie odpowiednich ćwiczeń, zadaje ruchowe zadanie domowe, a czasem sam prowadzi trening od rozgrzewki do rozciągania. Nie jest to jednak zwykły trening. Ćwiczenia z fizjoterapeutą mają na celu utrwalić efekty terapii manualnej, wzmocnić odpowiednie mięśnie i przygotować aparat ruchu do – zaskoczenie – ruchu! Nie powinno być więc zaskoczeniem, że każda terapie powinna być zakończona dalszym prowadzeniem treningu rehabilitacyjnego lub potem specjalistycznego, zgodnie z wykonywaną przez pacjenta dyscypliną sportową.
Ćwiczenia są bardzo ważne zarówno dla dzieci, jak i osób starszych. Właściwie nie przychodzi mi teraz na myśl żadna grupa osób, które nie powinny się ruszać. Ruch to życie.
A może jednak do lekarza?
Czasy się zmieniają, a niektóre rzeczy nie. Jest grupa pacjentów, która zawsze najpierw chce wybrać się do lekarza. Nie ma w tym nic złego, dobry lekarz i tak pewnie odeśle ich w nasze ręce. Jeśli jednak masz dolegliwości związane z mięśniami, więzadłami, stawami to możesz wybrać się w pierwszej kolejności do fizjoterapeuty. Może to skrócić czas cierpienia. Podczas badania, jeśli pojawią się jakieś czerwone flagi (które z doświadczenia pojawiają się rzadko), terapeuta odeśle pacjenta do odpowiedniego specjalisty lekarza.