Fizykoterapia jest jedną z dziedzin fizjoterapii, która wykorzystuje działanie czynników fizycznych w celach leczniczych. Zabiegi fizykoterapeutyczne dzielimy na elektroterapię, magnetoterapię, światłolecznictwo, leczenie ciepłem oraz zimnem, laseroterapię i hydroterapię. Stosowane są miejscowo lub ogólnie.
Na czym polega fizykoterapia?
Co to jest fizykoterapia? Jej główne działanie jest przeciwbólowe, przeciwobrzękowe oraz przeciwzapalne. Do zabiegów kwalifikuje fizjoterapeuta lub lekarz biorąc pod uwagę wszystkie wskazania oraz przeciwskazania. Obecnie na rynku jest dostępny jest nowoczesny sprzęt medyczny, a producenci poszukują rozwiązań bezpiecznych oraz wygodnych dla pacjenta oraz fizjoterapeuty wykonującego zabieg.
Najczęściej wykonywane zabiegi fizykoterapeutyczne
Prądy TENS:
- czyli przezskórna stymulacja nerwów stosowana głównie w terapii przeciwbólowej poprzez wykorzystanie bramki kontrolnej bólu (impuls czuciowy szybciej dociera do mózgu niż impuls bólowy)
- elektrody często ustawia się w punktach spustowych (trigger point)
- najczęściej wykorzystywane są elektrody w kształcie płytek ułożone na wilgotnym podkładzie
- natężenie prądu ustawiane jest do odczuć pacjenta (intensywne mrowienie), można je podczas zabiegu zwiększyć
Elektrostymulacja
- jest to zabieg wykorzystujący prąd impulsowy w celu pobudzenia układu nerwowo-mięśniowego
- jednocześnie podczas zabiegu pacjent może wykonywać ćwiczenia
- często wykorzystywane są małe, przenośne elektrostymulatory, a elektrody przyklejone są w odpowiednie punkty motoryczne
Prąd galwaniczny
- jest to zabieg fizykoterapii z zastosowaniem prądu stałego
- podczas zabiegu układane są elektrody z wilgotnym podkładem (np. z gazy medycznej) na skórę oraz przytwierdzane do kończyny lub tułowia za pomocą pasów lub bandaża elastycznego
- czas zabiegu to ok.15 minut
- natężenie ustawiane jest do odczuć pacjenta (delikatne mrowienie), nie przekraczamy dawki większej niż 0,2 mA/cm2 elektrody czynnej
- po zabiegu miejscowo może wystąpić rumień
- jonoforeza jest to zabieg prądu galwanicznego z zastosowaniem leku, np. przeciwzapalnego
Ultradźwięki
- ultradźwięki w fizykoterapii aplikowane są za pomocą głowicy, a na skórę używana jest substancja sprzęgająca (żel) lub lek w postaci leku (zabieg ten nazywamy wtedy fonoforezą)
- zabieg trwa średnio 4-10 minut
Pole magnetyczne (magnetronik)
- w fizykoterapii stosujemy pole magnetyczne o niskiej częstotliwości (do 50Hz) i indukcji w przedziale 0,5-10 mT
- aparaty posiadają aplikatory w kształtach kołowych lub płytek
- średni czas zabiegu wynosi między 15 a 30 minut
- pacjent nie ma żadnych odczuć podczas zabiegu
Laser
W fizykoterapii stosuje się lasery biostymulujące o niskiej i średniej mocy występujące w postaci punktowej lub tzw. scanerów
- czas oraz dawka zależna jest od powierzchni poddawanej terapii,
- zabieg jest nieodczuwalny dla pacjenta
Krioterapia miejscowa
- jest to zabieg fizykoterapii wykorzystujący niskie temperatury w postaci ciekłego azotu, zimnego powietrza oraz okładów z lodu
- szczególnie ma zastosowanie w leczeniu ostrych urazów lub w okresie pooperacyjnym
Sollux
- jedna z form światłolecznictwa wykorzystująca lampę ze światłem podczerwonym
- można zastosować dodatkowo filtry (niebieski, czerwony) modyfikując działanie światła
- czas trwania to 15-20 minut, lampę ustawia się w zależności od odczucia ciepła przez pacjenta
- po zabiegu może pojawić się odczyn miejscowy na skórze, tzw. rumień- na skutek rozszerzenia włośniczek, tętniczek oraz naczyń żylnych, ustępuje w ciągu kilkunastu minut
Fala uderzeniowa
- jest to wykorzystanie fali akustycznej w celach leczniczych
- zabieg ma najczęściej zastosowanie w leczeniu przewlekłych stanów zapalnych ścięgien (entezopatii)
- czas trwania jest krótki – ok. 3 minut, a odstęp pomiędzy zabiegami wynosi około tygodnia
Niezależnie od zastosowanego leczenia dawka oraz ilość zabiegów w serii powinna być dostosowana indywidualnie. Zabiegi fizykoterapeutyczne są pomocnym elementem w kompleksowym leczeniu pacjenta z chorobami narządu ruchu.
Karolina Świątek