Szczyt kikuta jak również blizna pooperacyjna są bardzo wrażliwe na dotyk szczególnie w pierwszych tygodniach po amputacji. Dlatego w sposób szczególny trzeba je chronić. Formowanie oraz hartowanie kikuta to bardzo ważne czynności, które każdy pacjent po amputacji, czy to w obrębie kończyny górnej czy dolnej powinien nauczyć się poprawnie wykonywać.
W tym artykule jednak skupię się tylko na bandażowaniu, ponieważ temat hartowania kikuta to zupełnie odrębny temat.
Po odpowiednim instruktażu pokazanym przez fizjoterapeutę spokojnie prawie każdy opanuje wykonywanie tych czynności samodzielnie.
Tradycyjną, a zarazem bardzo skuteczną metodą formowania kikuta i redukcji obrzęków w celu przygotowania do protezowania jest odpowiednie bandażowanie.
Jaki bandaż należy wybrać? Powinno się stosować specjalny bandaż ze zwiększoną kompresją, ale zwykły bandaż elastyczny też będzie spełniał swoje zadanie.
Należy też zwrócić uwagę na dobór odpowiedniej szerokości bandaża, najczęściej używa się takich o szerokości 10 lub 12 cm.
Jak wykonać prawidłowe bandażowanie?
Bandażowanie kikuta po amputacji kończyny górnej – amputacja przedramienia
Bandażowanie zacznij od wewnętrznej części dystalnej kikuta, kierując się w stronę stawu łokciowego tak, aby zakończyć powyżej tego stawu.
Koniec bandaża należy tak ustabilizować, aby nie dochodziło do zsuwania się w trakcie zawijania – w tym celu przytrzymaj część bandaża np. udem.
Bandażuj ukośnie, czyli po przekątnych tak, aby zakryć całą tkankę kikuta. Jeśli to konieczne, użyj dwóch bandaży.
Bandażowanie należy wykonać z większą kompresją na szczycie kikuta, zmniejszając ją stopniowo, kierując się ku górze.
Naciągnięcie bandaża należy zmniejszyć w okolicy dołu łokciowego i powyżej tego stawu.
W sytuacji uczucia zbyt mocnego ucisku oraz takich objawów jak drętwienie, mrowienie czy ból należy odbandażować i wykonać czynność ponownie z lżejszym naciągnięciem bandaża.
Co kilka godzin zdejmuj bandaż i sprawdzaj stan kikuta.
Bandażowanie kikuta po amputacji kończyny górnej – amputacja ramienia
Bandażowanie zacznij od wewnętrznej części dystalnej kikuta, kierując się w stronę ramienia.
Koniec bandaża należy tak ustabilizować, aby nie dochodziło do zsuwania się w trakcie zawijania – w tym celu przytrzymaj część bandaża podbródkiem lub pod pachą.
Bandażuj ukośnie, czyli po przekątnych tak, aby zakryć całą tkankę kikuta. Jeśli to konieczne, użyj dwóch bandaży.
Bandażowanie należy wykonać z większą kompresją na szczycie kikuta, zmniejszając ją stopniowo w kierując się ku górze.
Aby bandaż nie zsuwał się z kikuta, końcową część bandaża owiń wokół klatki piersiowej pod dołem pachowym przeciwległej kończyny górnej.
W sytuacji uczucia zbyt mocnego ucisku oraz takich objawów jak drętwienie, mrowienie czy ból należy odbandażować i wykonać czynność ponownie z lżejszym naciągnięciem bandaża.
Co kilka godzin zdejmuj bandaż i sprawdzaj stan kikuta.
Bandażowanie kikuta po amputacji kończyny dolnej na poziomie podudzia
Bandażowanie zacznij od wewnętrznej części dystalnej kikuta, kierując się w stronę stawu kolanowego, który utrzymuj w wyproście.
Koniec bandaża należy przytrzymać jedną ręką i tak ustabilizować, aby nie dochodziło do zsuwania się w trakcie zawijania.
Bandażuj ukośnie, czyli po przekątnych tak, aby zakryć całą tkankę kikuta. Jeśli to konieczne, użyj dwóch bandaży.
Bandażowanie należy wykonać z większą kompresją na szczycie kikuta, zmniejszając ją stopniowo, kierując się ku górze.
Naciągnięcie bandaża należy zmniejszyć w okolicy dołu podkolanowego i powyżej tego stawu.
W sytuacji uczucia zbyt mocnego ucisku oraz takich objawów jak drętwienie, mrowienie czy ból należy odbandażować i wykonać czynność ponownie z lżejszym naciągnięciem bandaża.
Co kilka godzin zdejmuj bandaż i sprawdzaj stan kikuta.
Bandażowanie kikuta po amputacji kończyny dolnej na poziomie uda
Bandażowanie zacznij od wewnętrznej części dystalnej kikuta, kierując się w stronę biodra do samej pachwiny.
Koniec bandaża należy przytrzymać jedną ręką i tak ustabilizować, aby nie dochodziło do zsuwania się w trakcie zawijania.
Bandażuj ukośnie, czyli po przekątnych tak, aby zakryć całą tkankę kikuta. Jeśli to konieczne, użyj dwóch bandaży.
Bandażowanie należy wykonać z większą kompresją na szczycie kikuta, zmniejszając ją stopniowo, kierując się ku górze.
Aby bandaż nie zsuwał się z kikuta, końcową część bandaża owiń wokół pasa.
W sytuacji uczucia zbyt mocnego ucisku oraz takich objawów jak drętwienie, mrowienie czy ból należy odbandażować i wykonać czynność ponownie z lżejszym naciągnięciem bandaża.
Co kilka godzin zdejmuj bandaż i sprawdzaj stan kikuta.
Dlaczego należy bandażować kikut po amputacji?
Celem bandażowania jest:
- właściwe uformowanie kikuta pod zaopatrzenie protetyczne,
- zmniejszenie obrzęku,
- unieruchomienie opatrunku rany pooperacyjnej,
- zmniejszenie wrażliwości tkanek kikuta,
- zmniejszenie odczuwania bólów fantomowych.
Naukę bandażowania kikuta warto przeprowadzić pod okiem fizjoterapeuty, aby opanować prawidłową technikę. Później można wykonywać tę czynność samodzielnie. W naszym centrum Znowu w Biegu w Krakowie uczymy bandażowania m.in. podczas turnusów rehabilitacyjnych dla osób po amputacji.